بررسی نقوش سفالینه های مینایی ساوه در سده های ششم و هفتم هجری قمری براساس نمونه های موزه متروپولیتن

ساوه، در میان پژوهشگران حوزه سفالینه اسلامی، به عنوان یکی از عمده مراکز تولید سفال مینایی سده‌های 6 و 7 هجری قمری شناخته شده است. با توجه به نمونه‌ سفال‌های تاریخدار منسوب به ساوه؛ سده 6 ه.ق. دوران اوج ساخت سفال مینایی در این شهر در نظرگرفته شده است. این امر مرهون توجه حاکمان به هنر و پرورش هنرمندان این صنعت از یک سو و از سوی دیگر مهاجرت گروه کثیری از هنرمندان مراکز تولیدی کاشان و ری در پی حملات مغول، بوده‌است. نظر به وجوه اشتراک و تفاوت میان نقوش مورد استفاده در میادین عمده تولیدی تاکنون پژوهشی مستقل در این زمینه صورت نگرفته است. بر همین اساس نویسندگان با هدف شناخت هرچه موثرتر وجوه تمایز میان سفال‌های تولیدی مرکز ساوه با مراکز عمده‌ای همچون کاشان و ری، و در راستای پاسخگویی به پرسش‌هایی همچون: هنرمندان نگارگر سفال‌های مینایی ساوه، بیشتر از چه نقوشی برای تزئین این ظروف بهره می‌برده‌اند؟ و بیشترین مضامین و موضوعات نقوش تزئینی در سفال‌های مینایی ساخت ساوه کدامند؟ به بررسی نقوش،‌ ترکیب‌بندی، رنگ‌پردازی و مضامین ادبی سفال‌های مینایی ساوه پرداخته‌اند.‌ در همین راستا پژوهش حاضر به دلیل محدودیت‌های اتخاذ شده از سوی موزه‌های داخلی در خصوص در اختیار گذاشتن، و یا حتی تصویر‌برداری از ظروف مینایی، شانزده نمونه معرفی شده از سوی موزه متروپولیتن به دلیل تنوع، وضوح و کیفیت کارشناسی، انتخاب شدند. روش‌ یافته‌‌اندوزی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و موزه‌ای، به صورت تاریخی‌ تحلیلی و تطبیقی انجام پذیرفته ‌است. مطالعات انجام ‌گرفته، حاکی از شباهت نقوش به کار رفته در سفال‌های مرکز تولیدی ساوه با سفالینه‌‌های مینایی کاشان و ری و تأثیرگذاری عمیق مضامین ادبی بر موضوعات نقوش این سفال‌ها است.